Complexiteit, risico’s en compliance-druk
Stel je een organisatie voor met duizenden werknemers, elk met toegang tot tientallen applicaties en data. Wie heeft welke rechten? Zijn ex-medewerkers wel écht afgesloten? Kun je aantonen dat je voldoet aan strenge regels als NIS2 of DORA?
In 2025 zijn zulke vragen urgenter dan ooit door de Europese NIS2-richtlijn en DORA-regelgeving. Niet voldoen aan deze regels kan leiden tot boetes tot wel 10 miljoen euro of 2–5% van de omzet. Ironisch genoeg vertrouwt 96% van de organisaties nog grotendeels op handmatige processen voor hun identity & access management (cerby.com). Dit is een recept voor fouten, datalekken en audit-stress. En de cijfers liegen er niet om: volgens onderzoek heeft 52% van de grote organisaties al eens een beveiligingsincident ervaren dat te herleiden is naar handmatige identity workflows. Bij zelfs 58% hadden ex-medewerkers na vertrek nog toegang tot kritieke systemen (cerby.com).
Wat is Identity Governance & Administration (IGA) precies?
Identity Governance & Administration (IGA) is een onderdeel van Identity & Access Management (IAM) dat zich richt op zowel beleid, toezicht en compliance als administratie, oftewel het levenscyclusbeheer van digitale identiteiten binnen een organisatie.
Eenvoudig gezegd zorgt IGA ervoor dat gebruikersaccounts en rollen op een veilige en gecontroleerde manier over meerdere platformen kunnen worden beheerd. Bovendien biedt het inzicht en grip op wie toegang heeft tot welke middelen, ook wanneer functies of rollen binnen de organisatie wijzigen.
Een IGA-oplossing omvat het managen van de volledige identity lifecycle en het reguleren van toegang over de hele breedte van bedrijfssystemen. Zowel on-premises als cloud omgevingen. IGA-tools verzamelen en correleren alle identiteits- en toegangsdata verspreid in de organisatie, en bieden centrale controle over gebruikersaccounts en hun rechten. Dit betekent bijvoorbeeld dat een IGA-systeem nieuwe medewerkers automatisch de juiste toegang kan toekennen bij indiensttreding, wijzigingen bij bijvoorbeeld functiewijzigingen, en accounts direct kan intrekken wanneer iemand uit dienst gaat.
Waar algemene IAM zich focust op authenticatie en autorisatie (het inloggen en toegang geven), gaat IGA een stap verder door te zorgen dat de juiste mensen de juiste toegang hebben, met volledige zichtbaarheid en naleving van regels. Identity Governance zorgt voor beleid, rollen en controles (bijv. het scheiden van bevoegdheden), terwijl Identity Administration zich richt op de uitvoering daarvan (bijv. provisioning/deprovisioning, selfservice toegang aanvragen). IGA wordt daarom ook wel identity security genoemd.
Concreet bieden IGA-oplossingen functies als:
- Automatische provisioning & deprovisioning: nieuwe accounts aanmaken en intrekken bij vertrek gebeurt geautomatiseerd op basis van HR-events of workflows. Dit voorkomt dat er vergeten “orphaned accounts” blijven bestaan met potentieel onbevoegde toegang.
- Toegangsrecensies en certificering: periodiek moeten managers de toegangsrechten van hun teamleden bevestigen. IGA vereenvoudigt dit door automatisch review-campagnes uit te rollen en afwijkingen uit te lichten.
- Role-based & attribute-based access control (RBAC/ABAC): IGA maakt gebruik van rolmodellen (RBAC) en contextuele attributen (ABAC) om toegangen te standaardiseren. Rechten worden toegekend op basis van functie, afdeling of andere attributen, wat “least privilege” enforcement makkelijker maakt. Ook waakt IGA voor separation of duties. Het voorkomen dat één persoon twee conflicterende rechten heeft (om fraude te voorkomen).
- Selfservice en workflow: gebruikers kunnen via een portal zelf toegang aanvragen tot extra systemen; die verzoeken lopen langs gedefinieerde goedkeurders en worden gedocumenteerd. Zo wordt het proces gestroomlijnd en hoeft IT minder handmatig in te grijpen.
- Auditing & compliance reporting: elke wijziging in toegangsrechten, elke goedkeuring en elke inlogpoging wordt gelogd. IGA genereert audit-klare rapportages die aantonen wie wanneer toegang heeft gekregen of verloren, en of alle procedures gevolgd zijn. Noodzakelijk bij bijvoorbeeld een compliance audit.
- Integraties met security-ecosysteem: Moderne IGA-platformen koppelen met directory’s (zoals Active Directory/Azure AD), HR-systemen, cloud-applicaties (via API/SCIM), IT Service Management tools (bijv. ServiceNow of AutoTask) en zelfs SIEM-systemen. Hierdoor wordt IGA onderdeel van je gehele beveiligingsarchitectuur.
Kortom, IGA is de centrale hub voor identiteitsbeheer: het vormt een beleidsgestuurde “single source of truth” voor alle accounts en rechten in de organisatie.
Waarom is IGA cruciaal voor grote organisaties?
Voor organisaties met duizenden identiteiten (medewerkers, externe partners, machine-accounts) is het beheren van toegang een enorme uitdaging. Zonder een centraal governance-systeem ontstaat een wildgroei aan rechten en accounts die moeilijk te overzien is, met alle risico’s van dien. IGA is geen nice-to-have, maar een must-have:
1. Naleving van wet- en regelgeving (GDPR, NIS2, DORA)
De druk vanuit regulators neemt toe op het gebied van identity & access management. Zo vraagt de GDPR (AVG) dat toegang tot persoonsgegevens beperkt is tot wat noodzakelijk is (“need-to-know / least privilege"), en dat elke toegang tot gevoelige data aantoonbaar verantwoord kan worden. Nieuwere wetten gaan nog verder: de EU NIS2-richtlijn geldt vanaf oktober 2024 voor essentiële en belangrijke organisaties in uiteenlopende sectoren, met als eis dat er “passende beveiligingsmaatregelen” worden genomen en topmanagement aansprakelijk is bij nalatigheid. Hoewel NIS2 niet ieder detail voorschrijft, ligt de focus op zaken als toegangsbeheer, incidentrapportage en continuïteit. Precies de domeinen waar IGA een rol speelt.
Voor de financiële sector is per januari 2025 de Digital Operational Resilience Act (DORA) in werking. DORA schrijft expliciet voor dat instellingen streng identity & access management implementeren. Zo eist Artikel 28 dat men op elk moment realtime inzicht heeft in alle gebruikersrechten en dat regelmatige access reviews worden uitgevoerd om privilege creep te voorkomen (rsa.com). Met andere woorden: je moet continu kunnen aantonen wie toegang heeft tot kritieke systemen en of die toegang nog gepast is. Ook moeten sterke authenticatie (MFA) worden toegepast en identity services onder alle omstandigheden blijven werken (rsa.com). Organisaties die hier niet aan voldoen riskeren stevige boetes – DORA gaat uit van handhaving met boetes tot 2% van de wereldwijde jaaromzet, plus eventueel dagelijkse dwangsommen totdat compliance bereikt is.
Een IGA-systeem is vrijwel onmisbaar om aan deze compliance-eisen te voldoen. Het automatiseert namelijk de controles en administratie die toezichthouders verlangen. Met IGA kun je volledige traceerbaarheid aantonen: van wie welke toegangsrechten heeft, wie dat heeft goedgekeurd, en wanneer die rechten voor het laatst herzien zijn.
2. Beheersing van identiteitsrisico's & voorkomen van datalekken
Los van compliance vormt slechte identity governance een direct security risico. Cyberaanvallen richten zich steeds vaker op zwakke plekken in identiteiten: denk aan gestolen wachtwoorden, phishing naar admin-accounts, of een voormalige werknemer wiens account nooit is gedeactiveerd. Uit het Verizon Data Breach Investigations Report blijkt dat gestolen credentials in 31% van de datalekken een rol spelen. Met IGA verklein je deze kans aanzienlijk, door least privilege af te dwingen en verdachte toegangsactiviteiten snel te herkennen.
Zonder IGA zijn er talloze scenario’s die misgaan: werknemers die in de loop der tijd te veel rechten hebben verzameld (privilege creep), “spookaccounts” of “orphaned accounts” van gebruikers die allang weg zijn, of gevoelige systemen waarvan niemand meer precies weet wie erbij kan. Dit zijn precies de gaten waar aanvallers doorheen glippen.
Een effectief IGA-programma adresseert deze risico’s door centrale zichtbaarheid, automatische detectie van policy-violations, adequaat intrekken van rechten en een vermindering in menselijke fouten.
3. Efficiëntie en kostenbesparing
Hoewel security en compliance de voornaamste drijfveren zijn, mag het efficiency-aspect niet onderschat worden – zeker in grote ondernemingen. Handmatig gebruikersrechten beheren is namelijk behoorlijk arbeidsintensief. Denk aan IT-servicedesks die dagelijks wachtwoorden resetten, HR die bij elke indiensttreding tickets moet uitsturen naar verschillende applicatiebeheerders, en managers die elk kwartaal in Excel lijsten moeten afvinken voor een access review. De kosten hiervan lopen enorm op.
Identity Governance & Administration automatiseert repetitieve taken en stroomlijnt processen. Hiermee levert het directe kostenbesparingen op. Routineklussen zoals het aanmaken van accounts, toekennen van standaardrechten, resetten van wachtwoorden en uitvoeren van access reviews kunnen tot wel 70% sneller of goedkoper. Bovendien kunnen eindgebruikers via self-service portalen zelf kleine taken uitvoeren (bijv. toegang aanvragen of een vergeten wachtwoord herstellen), wat de druk op helpdesks verlaagt.
Daarnaast geven IGA-tools inzicht via dashboards en rapportages, waarmee je beter onderbouwde beslissingen kunt nemen. Efficiënt identiteitsbeheer is dus niet alleen een IT-issue, maar levert direct organisatiebrede waarde op. Nieuwe werknemers zijn sneller productief, medewerkers houden minder lang toegang bij functiewisseling, en audits vergen minder manuren. Of te wel, IGA is een cruciale investering die niet alleen helpt bij security en compliance, maar vooral aanzienlijke operationele efficiëntieverbeteringen en kostenbesparingen oplevert door de automatisering van handmatige en repetitieve taken in gebruikersbeheer.
4. Integratie in een Zero Trust strategie
Steeds meer organisaties omarmen Zero Trust als securitymodel, waarbij geen enkele toegang standaard wordt vertrouwd – of die nu van binnen of buiten het netwerk komt. Identiteit staat centraal in Zero Trust (“never trust, always verify”), wat betekent dat je op elk moment moet kunnen verifiëren wie iemand is en of die persoon die specifieke toegang mag hebben. IGA vormt de basis om dit te realiseren (aumatics.nl).
In een wereld van hybride werken, multi-cloudomgevingen en steeds meer SaaS-applicaties is de traditionele netwerkgrens verdwenen. Identiteiten zijn de nieuwe perimeter. IGA speelt daarop in door consistent beleid en inzicht voor alle identiteiten te bieden, ongeacht waar de applicatie draait (on-prem, cloud of hybride). Het zorgt dat Zero Trust-principes als least privilege en continue verificatie haalbaar worden in de praktijk. Bijvoorbeeld: IGA kan integreren met conditional access policies – als een apparaat niet compliant is of er wordt ingelogd vanaf een vreemd land, dan kan IGA in samenwerking met IAM de toegang tot gevoelige applicaties tijdelijk intrekken of extra verificatie eisen. Ook voedt IGA je Security Operations Center met realtime data omtrent identiteit via SIEM-integratie, zodat afwijkend gedrag direct opvalt.
Conclusie
In de huidige digitale werkelijkheid, waar gebruikers overal vandaan werken en data verspreid staat over cloud en on-prem systemen, is Identity Governance & Administration de spin in het web van beveiliging en compliance. Ben je benieuwd hoe IGA eruitziet voor jouw organisatie of wil je sparren over identity & access management in het algemeen? Plan dan een vrijblijvend oriëntatiegesprek met een IGA-expert van Aumatics. Als onafhankelijke securitypartner adviseren wij eerlijk over de best passende aanpak en tooling voor jouw situatie. Zo leg je een toekomstbestendige basis voor identiteitsbeheer, waarbij je niet alleen aanvallers een stap voor blijft, maar ook auditors met een gerust hart tegemoet treedt.
